Mary Oliver (1935 – 2019)

Ljóðskáldið Mary Oliver lést 17. janúar síðastliðin 83 ára að aldri. Hún hlaut m.a. Pulitzer Prize verðlaunin fyrir skáldskap sinn og var þekkt fyrir að vera hreinskilin og beinskeitt í ljóðum sínum. „Ég gæti ekki ort án náttúrunnar,“ skrifaði hún. „Einhverjir gætu það. En ekki ég. Fyrir mér eru dyrnar inn í skóginn eins og dyrnar inn í musterið.“
 
Mary skrifaði um viðkvæm augnablik og mannlega tilvist af mikilli innsýn og höfðar gjarnan til þeirra sem iðka íhugun. Gyrðir Elíasson hefur þýtt nokkur ljóð eftir hana og hér að neðan er ljóðið Þegar dauðinn kemur í þýðingu hans. Þar sem ég get ekki þýtt eins vel og Gyrðir læt ég fylgja með tilvitnun í Mary óþýdda þar sem hún talar um ljóð:

“For poems are not words, after all, but fires for the cold, ropes let down to the lost, something as necessary as bread in the pockets of the hungry.”

Þegar dauðinn kemur

Þegar dauðinn kemur

einsog hungraður björn að hausti;

þegar dauðinn kemur og tekur alla

glóandi peningana úr buddu sinni

til þess að kaupa mig, og lokar síðan

buddunni með smelli; þegar dauðinn

kemur einsog mislingarnir

þegar dauðinn kemur

einsog ísklumpur milli herðablaðanna

mig langar að stíga inn um dyrnar

full af forvitni, hugsa: hvernig ætli

það sé, þetta hús myrkursins?

Og þess vegna lít ég á allt sem

bræðralag, sem systralag,

og ég lít á tímann aðeins sem hugmynd,

og ég íhuga eilífðina sem annan möguleika.

Og ég hugsa um hvert líf sem blóm, jafn

algengt og akurlilju, og jafn einstakt,

og sérhvert nafn kliðmjúk tónlist á vörum

og vísar, einsog öll tónlist gerir, í átt til

þagnarinnar,

og sérhver látinn er sem hugprútt ljón

og jörðinni svo dýrmætur.

Þegar lokin koma, vil ég geta sagt

að allt mitt líf hafi ég verið brúður

sem giftist undruninni.

Að ég hafi verið brúðgumi sem tók

heiminn mér í fang.

Þegar lokin koma, vil ég ekki þurfa að

velta því fyrir mér hvort ég hafi gert

eitthvað sérstakt úr lífi mínu, og

raunverulegt.

Ég vil ekki verða andvarpandi

og skelfd eða full gremju.

Ég vil ekki að það endi einfaldlega

svo að ég hafi aðeins verið gestur

á þessari jörð.

(Bylgja Dís Gunnarsdóttir)